Przejdź do treści głównej serwisu
Muzeum Przejdź na stronę bilety24
Wersja kontrastowa
A A A
BIP

Muzeum Etnograficzne w Social Mediach

  • Start
  • Aktualności
  • O muzeum
  • Dla zwiedzających
  • Wystawy
  • Parki etnograficzne
  • Edukacja
  • Wydarzenia
  • Galeria
  • Wydawnictwa
  • Kontakt

Tradycyjne Rybołówstwo Ludowe w Polsce Powrót

Wystawa  Tradycyjne Rybołówstwo Ludowe w Polsce w Muzeum Etnograficznym w Toruniu funkcjonowała w latach 1963-2005. Największa tego typu ekspozycja etnograficzna w kraju była plonem wieloletnich badań jej autorki, prof. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej. Ogromny udział w tym przedsięwzięciu miała również Jadwiga Żelechowska, ichtiolog  współpracująca z Muzeum i pozyskująca dla niego wiele cennych eksponatów.

Zaproszenie na otwarcie wystawy; wewnątrz zdjęcie autorstwa M. Znamierowskiej- Prüfferowej, Nieszawa 1948

 

Otwarcie wystawy „Tradycyjne rybołówstwo ludowe w Polsce”: Maria Znamierowska-Prüfferowa podczas oprowadzania po wystawie, fot. B. Horbaczewski, 1963

„Wystawa rybacka” to druga wystawa stała w Muzeum. Przez okres 42 lat pełniła rolę jego wizytówki prezentując bogaty zbiór narzędzi rybackich w specjalnie w tym celu zaprojektowanym budynku.

Budynek sali rybackiej, fot. B. Horbaczewski, 1963

Wraz z towarzyszącą jej publikacją (Tradycyjne rybołówstwo ludowe w Polsce…) podkreślała istotną specjalizację toruńskiej placówki etnograficznej. Duża powierzchnia sali (260 m2) pozwoliła na przedstawienie możliwie pełnego obrazu tradycyjnego rybołówstwa wykorzystując 535 eksponatów pochodzących z kolekcji liczącej wtedy blisko dwa tysiące obiektów.

Wystawa „Tradycyjne rybołówstwo ludowe w Polsce”, fot. M. Kosicki, 1991

Wystawa „Tradycyjne rybołówstwo ludowe w Polsce”, fot. W. Górski, lata 60.

Wystawa „Tradycyjne rybołówstwo ludowe w Polsce”, fot. M. Kosicki, 1991

Wystawa „Tradycyjne rybołówstwo ludowe w Polsce”, fot. M. Kosicki, 1991

Narrację przeprowadzono w duchu panującego w latach 50. i 60. XX w., ewolucjonistycznego modelu wyjaśniania, który polegał na stworzeniu ciągu rozwojowego narzędzi i sposobów połowu od najbardziej prymitywnych i najprostszych, do najbardziej rozwiniętych. Wystawę otwierała prezentacja ościeni, harpunów i węd, należących do grupy narzędzi kolnych i zahaczających.

Tablica z narzędziami do połowu węgorzy i fok, fot. E. Tyczyńska, 2005

Tablica z wędami, fot. E. Tyczyńska, 2005

Tablice z ościeniami do połowu ryb, fot. E. Tyczyńska, 2005

W następnej części znajdowały się pułapki łowne z wikliny i sieci wykonane z włókien naturalnych (wiersze, więcierze, raczniki i kosze). Zestaw ten uzupełniały najstarsze typy kłoni, używane jako nastawki i podbieraki, a dalej pierwotne środki transportu wodnego wraz z wyposażeniem: czółna wydrążone z pnia drzewa. Na końcu tego łańcucha typologicznego znalazły się obiekty wykorzystywane w rybołówstwie zespołowym: sieci pławne, ciągnione i dryfujące, łodzie wiosłowo-żaglowe, śródlądowe i morskie, wraz z bardziej skomplikowanym instrumentarium stosowanym przez rybaków znad Bałtyku. Wysoki pułap sali wystawienniczej (5,2 m) pozwolił na podwieszenie większych, złożonych konstrukcyjnie sieci (np. niewód dwuskrzydłowy, podrywka ramowa,  parasolowate rzutki, żak morski). Obiekty uzupełniała bogata ikonografia: rysunki, stare ryciny i fotografie. Stanowiły one objaśnienie i swoisty komentarz do wystawy.

Fragment wystawy z czółnem dłubanym i narzędziami kolnymi, fot. B. Horbaczewski, 1963

Fragment wystawy z łodzią żaglową, fot. B. Horbaczewski, 1963

Fragment wystawy z czółnem dłubanym i młotami do głuszenia ryb, fot. B. Horbaczewski, 1963

Wystawa „Tradycyjne rybołówstwo ludowe w Polsce”, fot. D. Kunicka, 2005

Ekspozycję zamknięto w maju 2005 roku z powodu modernizacji i przebudowy pawilonu administracyjno-wystawienniczego (lata 2005-2007). Niektóre z obiektów z wystawy rybackiej trafiły na ekspozycję Tradycje rybołówstwa i wędkarstwa na Pojezierzu Brodnickim, którą możemy oglądać od roku 2014 w Ośrodku Tradycji Rybactwa i Wędkarstwa w Grzmięcy (gmina Zbiczno nad jeziorem Strażym).

Program Regionalny
Województwo Kujawsko-Pomorskie
Unia Europejska